Dawne zawody łemkowskie - Maziarze

Witajcie,
dziś pragniemy Was zabrać na wędrówkę, dzięki której poznacie dawny zawód łemkowski. Tutejsi mieszkańcy z czasem zaczęli przykładać mniejszą uwagę do hodowli zwierząt i uprawy roli. Poszukiwali zajęć pozarolniczych. Przedstawimy tutaj kilka ciekawostek związanych z tym zawodem.

Proces destylacji drewna zachodził on w otworach w ziemi (ok. 1 m głębokości) oblepionych gliną z rurką w środku, która odprowadzała produkty na zewnątrz. Następnie układało się kopiec (do 1,5 metra nad ziemią) z suchych kawałków drewna jodłowego i sosonowego. Taki kopiec uszczelniano gliną by nie dochodziło powietrze i ogień nie wydostał się na zewnątrz. Następnie podpalano wewnątrz drewno, które tliło się kilka godzin. Po tym czasie zaczęły pojawiać się pierwsze produkty, najpierw terpentyna, później dziegieć a na końcu maź.

/dnidziedzictwa.pl/

W miejscowości Łosie, w okresie wojennym prowadzono wytop w maziarkach. Były to zakopane w ziemi żelazne beczki w których destylacji podlegały smolne drzazgi zalane wodą. Z tej beczki była wyprowadzona rurka, która przechodziła przez potok (schładzał produkty) i wydostawała się w osobnym naczyniu.

Maziarze w późniejszym okresie handlowali olejem pochodzacym z kopanek czy rafinerii ropy. Ropę naftową mieszano w odpowiednich proporcjach z wapnem , asfaltem olejem, a nawet kalafonią. Łosianie doszli w swojej profesji do perfekcji. Mieli nie tylko indywidualnych odbiorców, ale z ich usług korzystały również zakłady. Produkty zaś które wytwarzali były przez nich rozwożone po niemal całym kraju, a i dotarły też za jego granice m.in. na teren dzisiejszej Słowacji, Węgier, Austrii, Litwy, Łotwy, Ukrainy, Chorwacji.

Pod koniec XIX wieku zaprzestano produkcji mazi i zaczęto handel obwoźny smarów i innych produktów ropopochodnych. Zazwyczaj już kilkunastoletni chłopcy pomagali ojcom przy pracy by zdobywać wiedzę na przyszłość. Co istotne w okresie międzywojennym na 280 gospodarstw 670 mężczyzn zajmowało się tym zawodem.

Obecnie można podziwiać rozmaite przyrządy i wozy w Zagrodzie Maziarskiej, o której jak i o samej miejscowości Łosie napiszemy za jakiś czas.

/ww.stowpogranicza.ropa.iap.pl/

Lecz nie tylko Łosie są znane ze swych maziarzy. W Ropie utworzono pierwsza poza apteczną destylarnię ropy naftowej. Do tej pory zachowały się na terenie tej miejscowości XIX wieczne odwierty i kopanki.

Bielanka też miała swój udział w rozwoju tego zawodu. Produkowali dziegieć i istnieje przypuszczenie, że nawet bardziej się na nim znali niż Łosianie*.

/dnidziedzictwa.pl/

Wymienione wyżej miejscowości Łemkowskie należą do Karpacko- Galicyjskiego szlaku naftowego, do którego zwiedzania serdecznie zapraszamy. Szlak ma ok 50 km długości i jest szlakiem samochodowym. Szlak wiedzie od Gorlic (tablica pamiątkowa w ścianie ratusza, kapliczka Chrystusa Frasobliwego na skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Węgierskiej upamiętniająca miejsce zapalenia pierwszej lampy naftowej, pomnik Łukasiewicza wkomponowany w Pomnik Tysiąclecia na ul Legionów, ekspozycja poświęcona ropie naftowej w Muzeum PTTK ul. Wąska, Skansen Przemysłu Naftowego "Magdalena" ul. Lipowa) przez Ropicę Polską (figura św. Barbary z 1888) Szymbark (średniowieczny słup służący do spalania ropy w celach sygnalizacyjnych przebudowany na kapliczkę 850 m od kościoła w stronę Nowego Sącza) Ropę Łosie Bielankę Siary (czynne odwierty Siary '101' na posesji prywatnej  i Siary '105'obok drogi powiatowej Siary-Owczary ok. 3 km od krzyżówki w Siarach) Sękową (Skansen Naftowy przy drodze krajowej nr. 999) Kryg (kiwony i szyby niestety nie działające, w szkole podstawowej kolekcja lamp w izbie pamięci, figurka św. Barbary) Kobylankę (czynna kopalnia ropy naftowej raczej nie udostęępniona do zwiedzania) Lipinki (kopanka "Anna") Libuszę (prywatne Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii) i Zagórzany ( mauzoleum Skrzyńskich i ich siedziba, hr. Adam Skrzyński był jednym z potentatów naftowych na Ziemi Gorlickiej).

Serdecznie Zapraszamy !!!
Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej koniecznie przeczytajcie to.
oraz
*artykuł ŁOSIE.Zobacz wóz maziarski autorstwa Pani Ewy Bugno
wywiad z Panem Piotrem Szlantą ostatnim maziarzem z Łosia